USA budują mury, Chiny je burzą

Nadchodzi nowa era globalizacji, w której Stany Zjednoczone chowają się za protekcjonizmem, a Chiny promują wolny rynek na całym świecie. Stany Zjednoczone grożą nałożeniem ceł na swoich głównych partnerów handlowych . W międzyczasie Chiny umacniają swoją pozycję światowego centrum produkcji i innowacji technologicznych, zwiększając handel z Globalnym Południem .

Jeśli rola Ameryki w globalizacji polegała na konsumowaniu światowych produktów i zasobów poprzez budowanie na fundamencie stale rosnącego długu, to rola Chin polegała na wytwarzaniu dóbr materialnych na rynek międzynarodowy.

Chiny otwierają swoją gospodarkę , zwłaszcza na kraje Globalnego Południa.

Od grudnia 2024 r. Chiny zniosły wszystkie cła na towary z krajów najmniej rozwiniętych . Premier Chin Li Quang opisał również Chiny jako ekonomiczną okazję do globalnych inwestycji .

Centrum handlu azjatyckiego

Nadwyżka handlowa Chin z resztą świata wynosi prawie 1 bilion dolarów amerykańskich . Jej udział w globalnym eksporcie wyniósł 14% w 2023 r., w porównaniu do 8,5% w przypadku USA .

Chiny współpracują z państwami regionalnymi, aby stać się centrum handlu azjatyckiego . Chińska Inicjatywa Pasa i Szlaku finansuje infrastrukturę w około 150 krajach, ponieważ chińskie firmy inwestują na arenie międzynarodowej , aby uniknąć amerykańskich taryf i zdywersyfikować swoje rynki.

Obecnie Chiny odpowiadają za 35% światowej produkcji . Do 2030 roku, według prognoz Organizacji Narodów Zjednoczonych, odsetek ten wzrośnie do 45% . Chiny osiągnęły ten status dzięki budowie wydajnej infrastruktury wysokiej jakości . Stworzyło to również wysoce konkurencyjne i innowacyjne ekosystemy technologiczne i komercyjne. Niedawne pojawienie się DeepSeek, chińskiego startupu zajmującego się sztuczną inteligencją (AI), który radykalnie zakłóca sektor , ilustruje tę rzeczywistość.

Chiny kontrolują również globalne łańcuchy dostaw przemysłowych w wielu kluczowych obszarach.

Chińska potęga

Pomimo trwającego spowolnienia gospodarczego , gospodarka Chin wzrosła o prawie 5% w 2024 r. i ma potencjał dalszego wzrostu w miarę przechodzenia na gospodarkę opartą na wysokich technologiach .

Do 2030 roku w kraju będzie mieszkać 1,1 miliarda ludzi , co uczyni go największym rynkiem konsumenckim na świecie.

Tylko 7,8% populacji posiada wykształcenie równoważne licencjatowi , podczas gdy w Chinach co roku kształci się około 65% absolwentów kierunków STEM (nauka, technologia, inżynieria i matematyka) na świecie.

Chiny są również światowym liderem w większości nowych technologii i branż , ale jest miejsce na inwestycje infrastrukturalne w mniejszych miastach i obszarach wiejskich. Ponieważ Chiny są światowym liderem w stosowaniu automatyzacji i AI , będą musiały również przewodzić w zarządzaniu społecznymi i ekonomicznymi skutkami tych technologii.

Chiny mają ekonomię skali , której żaden inny kraj — poza Indiami — nie może dorównać. Dominacja Chin w produkcji jest logicznym wynikiem wprowadzenia coraz bardziej zaawansowanego technologicznie kraju z ogromną populacją do nowoczesnego systemu globalnego.

Pierwsza administracja Donalda Trumpa stosowała cła, aby spróbować przyciągnąć inwestycje do USA i pobudzić krajowy przemysł. Uważał, że cła stworzą więcej miejsc pracy w przemyśle, zmniejszą deficyt federalny i obniżą ceny żywności.

Druga administracja Trumpa powróciła do taryf, ponownie mając na celu ściągnięcie miejsc pracy i inwestycji z innych krajów do USA. Trump groził nałożeniem taryf na Kanadę , Meksyk i Unię Europejską .

Nałożył już 25% cła na cały import stali i aluminium do USA i nałożył dodatkowe 10% cła na wszystkie towary chińskie . Grozi również cłami na Tajwan , próbując pozbawić go przemysłu półprzewodników.

Trump w zasadzie żąda, aby inne kraje rozwiązały problem nierównowagi handlowej, kupując droższe amerykańskie produkty eksportowe w zamian za nieograniczony dostęp do rynku amerykańskiego.

Próbuje odtworzyć amerykańską dominację przemysłową, która istniała tylko w wyjątkowych okolicznościach po II wojnie światowej . Podobnie, okoliczności historyczne, które doprowadziły do ​​upadku Chin w XIX i XX wieku, dawno minęły.

Aby konkurować z przewagą Chin, USA potrzebują kompetentnego i skutecznego rządu, który jest w stanie planować długoterminowo. Pod rządami Trumpa USA tracą tę i tak słabą zdolność każdego dnia .

Amerykański dług

Stany Zjednoczone są największą gospodarką konsumpcyjną na świecie, ponieważ zarówno rząd, jak i Amerykanie zaciągają ogromne długi, aby finansować swoją konsumpcję.

Obecnie amerykański dług publiczny wynosi ponad 36 bilionów dolarów, podczas gdy zadłużenie konsumenckie w 2024 r. wynosiło 17,5 biliona dolarów .

Stany Zjednoczone mogą gromadzić ogromne długi z powodu statusu amerykańskiego dolara jako światowej waluty rezerwowej . Jednak Stany Zjednoczone uczyniły dolara bronią poprzez zamrożenie aktywów dolarowych suwerennych państw i wykorzystanie statusu rezerwowego dolara do stosowania amerykańskich praw i sankcji poza swoimi granicami .

Spowodowało to znaczny wzrost zainteresowania — na czele z krajami BRICS: Brazylią, Chinami, Egiptem, Etiopią, Indiami, Indonezją, Iranem, Rosją, Republiką Południowej Afryki i Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi — zastąpieniem dolara amerykańskiego innymi instrumentami finansowymi .

W odpowiedzi Trump zagroził nałożeniem stuprocentowych ceł na wszystkie kraje, które podejmą próbę porzucenia dolara amerykańskiego .

Gospodarka amerykańska wzrosła dzięki pompowaniu baniek aktywów , ale nastąpił spadek większości wskaźników dobrobytu społecznego w USA . Jest to zgodne ze wzrastającą niestabilnością społeczną, polityczną i ekonomiczną w Ameryce.

Dominują produkty chińskie

Eksport Chin do Globalnego Południa przewyższa eksport do świata zachodniego. Chińskie firmy i produkty dominują w Azji, Afryce i Ameryce Łacińskiej .

Dla Globalnego Południa istnieją wyraźne korzyści z dostępu do niedrogiej, wysokiej jakości technologii i produktów przemysłowych z Chin. Uprzemysłowiony świat może również znacząco skorzystać z chińskich producentów, ale prawdopodobnie kosztem własnych ugruntowanych zdolności przemysłowych.

Podczas gdy niektóre państwa mogą blokować chiński import, aby chronić swoje gałęzie przemysłu , rosnąca dominacja Chin w produkcji oznacza, że ​​każdy kraj będzie potrzebował przynajmniej kilku chińskich produktów, aby rozwijać lub podtrzymywać przemysł. Dla większości krajów niemal niemożliwe byłoby definitywne zerwanie całego handlu z Chinami .

Świat wkracza w nową erę globalizacji. Dla wielu państw oznacza to próbę uniknięcia ekonomicznego osłabienia przez USA, przy jednoczesnym decydowaniu, jak zarządzać kosztami i korzyściami ekonomicznymi i politycznymi związanymi z angażowaniem się w ogromne możliwości przemysłowe Chin.

Shaun Narine jest profesorem stosunków międzynarodowych i nauk politycznych na Uniwersytecie St. Thomas (Kanada)

Ten artykuł jest przedrukowany z The Conversation na licencji Creative Commons. Przeczytaj oryginalny artykuł .