Świetlana przyszłość gotówki
Wczoraj 7.09 miałem intelektualną i networkingową przyjemność uczestniczyć w corocznym Kongresie Obsługi Gotówki – największej imprezie branżowej, na której pojawiają się wszyscy uczestnicy tego rynku. Były obecne banki (również Narodowy Bank Polski (NBP), producenci urządzeń (np. NCR Corporation i Diebold Nixdorf), firmy CIT (np. CHL. Poczta Polska S. A., Impel Cash Solutions) i wiele innych osób reprezentujących podmioty związanych z branżą gotówkową.
TOP10 informacji jakie zapamiętałem:
1. Ilość gotówki w obrocie systematycznie rośnie i Narodowy Bank Polski (NBP) zakłada, że będzie wolno rosnąć również w kolejnych latach,
2. Funkcja gotówki zmienia się. Z „JUST IN TIME” na „JUST IN CASE”, czyli z potrzeby konkretnego użycia gotówki tu i teraz na posiadanie jej „pod rękaą” na wszelki wypadek.
3. Szybko zmniejsza się w obiegu liczba banknotów 100 złotowych, rośnie 200 złotowych i 500 złotowych. A przecież banknotami 500 zł czy nawet 200 zł raczej nie płaci się w sklepie. Prawdopodobnie są gromadzone właśnie „na wszelki wypadek.”
4. Zarówno wybuch pandemii, jak i początek wojny w Ukrainie spowodował gwałtowny i krótkookresowy skok zapotrzebowania na gotówkę.
5. Udział płatności gotówkowych w Polsce systematycznie spada – z 82% w roku 2012 do 46% w roku 2020.
6. Bankomaty są cały czas preferowanym kanałem dystrybucji gotówki. Usługa CASHBACK. czyli wypłata gotówki w sklepach, mimo, że to technicznie sieć o największym zasięgu, cały czas jest rzadko używana.
7. W płatnościach gotówkowych, Polska ze swoimi 46% jest w środku europejskiej stawki. Najwięcej płaci się gotówką w Austrii (70%), Włoszech (69%), Hiszpanii (66%). Najmniej w Norwegii (3%), Szwecji (8%) i Finlandii (19%).
8. Niezależni operatorzy bankomatów zarządzają ponad połową maszyn na naszym rynku. Kurczy się liczba banków, które same zarządzają swoimi sieciami bankomatów. Obecnie to tylko PKO BP, BPS, Pekao S.A., SGB i Millennium oraz Santander (w trakcie migracji).
9. Tradycyjny biznes bankomatowy (wypłaty) jest stabilnie nieopłacalny przy średnich wypłatach w wysokości ok. 600 PLN lub więcej.
10. Jest spore zamieszanie regulacyjne i wyzwanie biznesowe związane z nowymi regulacjami dotyczącymi mechanizmów barwienia banknotów w maszynach.
Wśród uczestników KOG przeprowadzono ankiete. Na pytanie „Czy za 5 lat będziemy płacić gotówką?” jedynie niespełna 6,3% ankietowanych udzieliło odpowiedzi przeczącej.
Dodajmy jeszcze kontekst europejski. Na terenie Eurostrefy znacznie tradycyjnego pieniądza utrzymuje się wciąż na wysokim poziomie. Według badań przeprowadzonych przez EBC aż 59% mieszkańców strefy euro uznaje gotówkę za najważniejszy środek płatniczy.
Maciej Glapa