O inwestycjach myślimy rozważnie, o modernizacji firmy – entuzjastycznie

Czasy się zmieniły, a co ważniejsze nas zmieniły, nas – decydentów w biznesie. Dawniej, właściwie to jeszcze nawet całkiem niedawno, bo do ubiegłego roku, silne zaburzenia na rynku, perspektywa lub obecność kryzysu, powodowało asekuracyjne zachowania, zwlekanie z decyzjami co do kierunku rozwoju, z inwestycjami, z ekspansją. Dzisiaj najlepszy CEO i CFO w ogóle nie przejawiają takiej wstrzemięźliwej postawy. Myślą długoterminowo, co nie znaczy, że zawsze są entuzjastami inwestycji w moce produkcyjne. Firmy mimo posiadania środków finansowych wstrzymują się z decyzjami inwestycyjnymi do czasu rozstrzygnięć politycznych w Polsce, czyli wyborów oraz uzyskania większej liczby danych o koniunkturze w najbliższych miesiącach. Posiadane środki chcą ulokować przede wszystkim bezpiecznie i z możliwością natychmiastowego dostępu, niż z myślą o zysku. Bardzo pozytywnie podchodzą tez do przejmowania firm, widząc aktualnie wiele okazji do tego.

To główny wniosek z naszych lipcowych spotkań w Klubie Dyrektorów Finansowych „Dialog” w Poznaniu i Wrocławiu oraz sierpniowego w Szczecinie na temat „Efektywne zarządzanie środkami finansowymi firmy – optymalny proces decyzyjny.” 

Piotr Remiszewski, CFO w TopFarms podsumował nasze rozważania: „Jako zarządzający coraz mniejszą uwagę przywiązujemy do nagłych, nawet szokowych skoków cen czy wskaźników. Myślimy coraz bardziej długoterminowo i strategicznie, aby ze swoim biznesem wpisać się w istniejące i przyszłe trendy. A tych nie widać w tych ekscytujących ogół, ale mało wnoszących biznesowo chwilowych skokach.”

I dodał:
„Rynek dzisiaj reaguje nerwowo na każdą drobnostkę. Trzeba się uwolnić od podejmowania impulsywnych decyzji. Naszym zadaniem jest długoterminowe zabezpieczenie biznesu, a więc specjalizacja, automatyzacja, inwestycje.”

Nikt się nie spodziewa, że po wyborach albo w ogóle kiedykolwiek będzie mniejsza niepewność co do koniunktury, w ogóle rozwoju sytuacji gospodarczej w Europie czy w świecie. Ale również niewiadome mają swoją hierarchię. Wybory rozstrzygnął te będące na jej szczycie, przynajmniej takie jest myślenie biznesu.

Omówiliśmy także sensowność korzystania z funduszy inwestycyjnych do lokowania nadwyżek finansowych.  Tutaj wiedzą służył nam Łukasz Cielniak z Generali Investments TFI. Zwrócił uwagę na polskie obligacje skarbowe i wyniki generowane przez fundusze obligacyjne w ostatnich miesiącach. „Stopy zwrotu rzędu 10% zostały bardzo pozytywnie przyjęte przez inwestorów. Jeśli chodzi o perspektywy dalszych wzrostów w kolejnych miesiącach, to większość ekspertów rynku zgadza się, że znajdujemy się w momencie cyklu koniunkturalnego bardzo korzystnym dla tej klasy aktywów.”

Nasze obserwacje potwierdzają dane. Wg opublikowanych w lipcu danych NBP^[1] w I kw. br. w sektorze przedsiębiorstw utrzymuje się „relatywnie dobra sytuacja płynnościowa, w tym wysoka dostępność finansowania zewnętrznego”. Odsetek przedsiębiorstw bez problemów z płynnością rośnie i „po raz pierwszy od 6 kwartałów więcej firm oczekiwało poprawy swojej sytuacji płynnościowej w perspektywie roku niż jej pogorszenia”. Z drugiej strony, zainteresowanie przedsiębiorstw kredytem bankowym spada. Klimat inwestycyjny wśród przedsiębiorstw pozostaje osłabiony. „Udział firm planujących nowe inwestycje pozostaje niski, a w perspektywie kwartału tyle samo firm zamierza zwiększyć skalę nakładów inwestycyjnych, co ją ograniczyć. Pogorszyły się także nastroje wśród większych przedsiębiorstw, które ograniczyły zainteresowanie nowymi inwestycjami i częściej rezygnują z rozpoczętych przedsięwzięć.”

 

Zdaniem Aleksandra Szymerskiego z Generali Investments TFI: „Widzimy więc, że firmy z jednej strony mają pieniądze i dostęp do kredytu, ale jednak, zwłaszcza te mniejsze nie decydują się na inwestycje. Pierwszym możliwym wytłumaczeniem tej postawy jest podwyższona w ostatnich latach niepewność wynikająca najpierw z pandemii (dołek w latach 2020-2021), a od ubiegłego roku związana z agresją rosyjską przeciwko Ukrainie. Jak widać na wykresie powyżej, zwłaszcza mniejsze przedsiębiorstwa wycofywały się z inwestycji w okresach zwiększonej niepewności. Po drugie, swoją rolę odgrywa też niewątpliwie relatywnie wysoki koszt finansowania wskutek serii podwyżek stóp procentowych dokonanych przez NBP od jesieni 2021 roku. Przy czym należy pamiętać, że w ujęciu realnym (po skorygowaniu o wskaźnik CPI) stopy procentowe są w Polsce ujemne niemal nieprzerwanie od początku 2017 roku i wszystko wskazuje, że pozostaną ujemne co najmniej przez najbliższe 2-3 lata. W tej sytuacji należy uznać, że przyczyny niskiej aktywności inwestycyjnej polskich przedsiębiorstw leżą głębiej i mają niestety charakter strukturalny. Zjawisko to zostało dostrzeżone już lata temu (np. rządowa Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju z 2016 roku), jednak od tamtej pory sytuacja nie uległa poprawie, a wręcz się pogorszyła. Wśród głównych bolączek wymienianych przed przedsiębiorców jest przede wszystkim wciąż niesprzyjające otoczenie regulacyjne.”

Sporo pesymistycznych diagnoz polskiej – i globalnej – gospodarki jest wokół nas. Jednak w naszym środowisku Klubu Dyrektorów Finansowych „Dialog” staramy się myśleć i działać konstruktywnie. Jakie działania warto podejmować w czasie osłabienia koniunktury? 

Klubowe rozmowy w Poznaniu, Wrocławiu i Szczecinie z udziałem ekspertów Generali Investments TFI zainspirowały nas do przeprowadzenia ogólnopolskiego sondażu na ten temat. 52% respondentów skoncentruje się na modernizacji procesów i usprawnianiu organizacji, pozostając w gotowości – również finansowej – do inwestycji w bardziej sprzyjającym momencie. 

Czy jesteśmy optymistami? Jak powiedziała w Poznaniu Małgorzata Sobczyk, wiceprezes Ingenioso, członek Kapituły Klubu Dyrektorów Finansowych „Dialog”: „Optymizm profesjonalnego menedżera polega nie tym, że nie spodziewa się niczego złego, że uważa, że wszystko pójdzie gładko, lecz na tym, że jest pewny że coś pójdzie źle – jak to w biznesie – ale jednocześnie jest również pewny że sobie z tym poradzi, że jest na to przygotowany.”

Bądźmy przygotowani.

Kolejne spotkanie na ten temat 12.09 g. 9-11 Sopot. Rejestracja  https://businessdialog.pl/wydarzenia/kdfdialog-12092023

Oprac. IDB

[1] https://nbp.pl/wp-content/uploads/2023/08/Szybki-Monitoring-NBP.-Analiza-sytuacji-sektora-przedsiebiorstw-lipiec-2023-r.pdf