Zapotrzebowanie na chaos – siła napędzająca nie tylko wielu Amerykanów
Istnieje spora grupa Amerykanów, którzy zgadzają się ze stwierdzeniem: „Uważam, że społeczeństwo powinno zostać spalone do fundamentów”.18 marca 2025 r. konto na X o nazwie EndWokeness opublikowało nagranie wideo przedstawiające podpalenie salonu Tesli w Las Vegas przez protestujących przeciwko Elonowi Muskowi.
Następnego dnia Musk odpowiedział na posta: „Niektórzy ludzie chcą po prostu patrzeć, jak świat płonie”, kultowa kwestia z filmu Batman z 2008 roku „Mroczny rycerz”. Alfred, wierny kamerdyner rodziny Wayne, mówi tę kwestię Bruce’owi Wayne’owi – Batmanowi – aby opisać motywy stojące za chaotycznymi aktami przemocy Jokera.
Musk – i Alfred – mieli rację. Niektórzy ludzie rzeczywiście mówią, że uważają, że społeczeństwo powinno zostać spalone do cna. To część psychologicznej miary stworzonej przez psychologów politycznych, zwanej „potrzebą chaosu”.
Nowe dane z Centrum Komunikacji Politycznej Uniwersytetu Delaware wskazują, że to właśnie ci ludzie – ci, którzy chcą, żeby społeczeństwo spłonęło – mają największe, a nie mniejsze, zaufanie do Muska.
Mieszkańcy zgłaszają również większe zaufanie do Departamentu Efektywności Rządowej, instytucji rządowej, którą Musk doradza, a którą administracja Trumpa rzekomo stworzyła w celu ograniczenia marnotrawstwa i oszustw rządowych.
Krytycy wskazują jednak, że pozornie nieuporządkowane podejście Muska i DOGE do cięć wydatków grozi uszkodzeniem infrastruktury niezbędnej dla amerykańskiej innowacyjności.
To pragnienie, by patrzeć, jak świat płonie, nie bierze się znikąd.
Strach przed utratą statusu
Podobnie jak Joker, którego ciągłe poczucie bycia ofiarą – „ Chcesz wiedzieć, skąd mam te blizny? ” – napędzało potrzebę chaosu i zniszczenia, ludzie mogą rozwinąć potrzebę chaosu w odpowiedzi na poczucie, że przegrywają.
Kiedy w 2021 roku psychologowie polityczni przedstawili koncepcję „potrzeby chaosu” , opisali ją nie jako cechę psychologiczną, ale jako adaptację charakteru, która pojawia się, gdy niektórzy ludzie doświadczają sytuacji kulturowej i politycznej, która sprawia, że czują, że tracą status i władzę.
U niektórych osób uczucie to wyzwala chęć „spalenia wszystkiego” – „tego” oznacza społeczeństwo, instytucje, świat – może po to, by odbudować wszystko od nowa, a może po prostu zobaczyć, jak wszystko ulega zniszczeniu.
Tylko niewielki odsetek populacji USA – mniej niż 15% – ma tendencję do wysokiego wyniku w potrzebie chaosu. Ale mimo to zrozumienie tej mniejszości jest ważne dla uzyskania wglądu w ten moment polityczny.
Na przykład osoby, które uzyskały wysoki wynik w kategorii potrzeby chaosu, wykazują większe poparcie dla przemocy politycznej i chęć świadomego dzielenia się wrogimi i fałszywymi informacjami online . A w naszych danych osoby z wyższym wynikiem w kategorii potrzeby chaosu deklarują większe zaufanie do Muska, DOGE i Trumpa niż osoby z niższym wynikiem w kategorii potrzeby chaosu.
Kto chce to spalić?
Jesteśmy psychologami politycznymi , którzy badają związek między cechami psychologicznymi a przekonaniami politycznymi. W zeszłym miesiącu Centrum Komunikacji Politycznej Uniwersytetu Delaware przeprowadziło ogólnokrajowe badanie, które zaprojektowaliśmy, aby zrozumieć, jakie jest stanowisko społeczeństwa w różnych kwestiach politycznych i jak te przekonania odnoszą się do cech psychologicznych, w tym potrzeby chaosu.
W naszym ogólnokrajowym badaniu z udziałem 1600 Amerykanów, przeprowadzonym między 27 lutego a 5 marca 2025 r. przez YouGov, zapytaliśmy respondentów, w jakim stopniu zgadzają się lub nie zgadzają się z następującymi stwierdzeniami:
• „Wyobrażam sobie katastrofę naturalną, która unicestwia większość ludzkości, tak aby mała grupa ludzi mogła zacząć wszystko od nowa”
• „Uważam, że społeczeństwo powinno zostać spalone do cna”
• „Nie możemy rozwiązać problemów w naszych instytucjach społecznych; musimy je zburzyć i zacząć od nowa”
• „Potrzebuję chaosu wokół siebie – jest zbyt nudno, gdy nic się nie dzieje”
Podobnie jak w przypadku wcześniejszych prac autora Kevina Arceneaux i jego współpracowników , nasze dane pokazują, że mała liczba osób – mniej niż 20% próby – zgadza się w dużym stopniu lub w pewnym stopniu z każdym stwierdzeniem.
Jeśli jednak przyjrzeć się zapotrzebowaniu na chaos wśród grup o różnym wieku, poziomie wykształcenia i przyzwyczajeniach medialnych, zauważymy, że najwyższe wskaźniki zapotrzebowania na chaos występują wśród osób poniżej 40. roku życia, osób z niższym wykształceniem i tych, które najmniej interesują się polityką.

Nasze nowe dane pokazują również, że podczas gdy osoby najbardziej potrzebujące chaosu zgłaszają, że mają większe zaufanie do Muska, DOGE i prezydenta Trumpa, ci szukający chaosu ludzie zgłaszają, że mają mniejsze zaufanie do „ludzi w ogóle”, dziennikarzy lub rządu federalnego. Te ustalenia są ważne nawet po uwzględnieniu statystycznym innych czynników, w tym partii, rasy, płci, wykształcenia i ideologii.
Zamiłowanie Muska do używania pił łańcuchowych jako symbolu pracy DOGE daje pewien wgląd w to, dlaczego poszukiwacze chaosu mogą lubić to, co widzą w Musku. Nie jest jasne, jaki jest cel Muska w jego pracy w DOGE, ponieważ eliminuje on miejsca pracy setek tysięcy pracowników rządowych.
Jasne jest jednak, że według wielu relacji masowe zwolnienia i wypruwanie agencji, takich jak Agencja Stanów Zjednoczonych ds. Rozwoju Międzynarodowego (USAID) i Instytut Pokoju Stanów Zjednoczonych (USIP), sieją chaos . I znaczna część Amerykanów chce właśnie tego.
Dannagal G. Young jest profesorem komunikacji i nauk politycznych na Uniwersytecie Delaware , a Kevin Arceneaux jest dyrektorem Centrum Badań Politycznych i profesorem nauk politycznych w Sciences Po
Ten artykuł jest przedrukowany z The Conversation na licencji Creative Commons. Przeczytaj oryginalny artykuł .