Budowa siedziby muzeum – czyli jak się wznosi katedrę
Otworzyliśmy Konkurs CFO Roku 2023 wizytą na budowie Muzeum Sztuki Nowoczesnej na pl. Defilad w Warszawie. Uważamy się za profesjonalistów, którzy do pracy inspirują się szeroko również innymi dziedzinami życia, szczególnie sztuką.
Ta wycieczka przypomniała nam inne zasady i cele działania niż w naszej codziennej komercyjnej działalności, mimo że budowa muzeum to w dalszym ciągu projekt architektoniczny, pracownicy, budżet, prawo jak na każdej budowie. Na pewno postawiła znak zapytania nad sensownością niektórych reguł, które stworzyliśmy w biznesie, a które nie rozwiązują żadnych problemów, ale powiększają rozmiary hipokryzji.
- Jest to projekt indywidualny, wszystkie rozwiązania są niepowtarzalne. Każdy element jest wytwarzany „na próbę” w skali 1:1. Czasem trzeba wielu prób, aby uzyskać np. właściwy odcień betonu. Nawet czcionka napisów czy numeracji została zaprojektowana tylko do tego obiektu. Tak powstają budynki wyjątkowe. One potrzebują więcej czasu niż powtarzalne, aby rzemieślnicy i twórcy wykonali swoją pracę starannie i dokładnie.
- Ten budynek jest stawiany tak, aby przetrwał jak najdłużej. Trwałość jest najważniejszym celem budowlanym tego przedsięwzięcia. Nie ma założenia – obecnego w komercyjnym budownictwie – że kiedyś się go zburzy i zbuduje na tym miejscu coś innego, bo zmienią standardy albo interesy właściciela. Jeśli coś buduje się na wieczność, to przywiązuje się do tego inną wagę, nadaje inne znaczenie, to jak wznoszenie katedry. Jest to dalej obiekt użytkowy, ale i symboliczny. Wtedy długi czas (4 lata) powstawania jest naturalnym procesem, bo jakoś jest adekwatny do tej wieczności. Jakby wszystko dobrze policzyć, to może jednak długotrwałość jest bardziej opłacalna niż krótkotrwałość. Czego zwykle nie liczymy?
- Energia, woda, światło, cyrkulacja powietrza, zastosowano rozwiązania, które są rozsądne, adekwatne dla przeznaczenia budynku i dają jak najniższe koszty użytkowania. Wyznaczanie jako celu zgodności z ESG byłoby porzuceniem racjonalnych zasad na rzecz modnych czy preferowanych przez jakichś interesariuszy. I bez fanfarów dla ESG wszystkie rozwiązania są wybierane z troską o zasoby i środowisko.
- Budynek ma służyć ludziom i sztuce, nie jest dobrem rynkowym, a certyfikaty czy PR potrzebne są, gdy planuje się, że będzie przedmiotem handlu.
- Wierność wyznaczonemu celowi. Galerie są istotną tego budynku. Powstrzymano się od rozszerzania budynku o funkcje czy pomieszczenia nie służące głównemu celowi, np. sale szkoleniowe, miejsca hotelowe czy kawiarnie. W biznesie często jest inaczej, główne przeznaczenie jest spychane na margines, jeśli można zarobić na czymś innym, np. niektóre dworce kolejowe są dodatkiem do galerii handlowych. Może to jest opłacalne, ale zawsze na tym cierpi ta główna funkcja. Może być tak, że ta opłacalność jest złudzeniem albo faktem tylko dla jednego użytkownika czy interesariusza, a koszty innych nie są policzone.
Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Sztuki Nowoczesnej jest partnerem Klubu Dyrektorów Finansowych „Dialog”.
Iwona D. Bartczak