Wprowadzanie nastolatków w świat osobistych finansów

Podczas marcowej konferencji „Azymut dla CFO” – zorganizowanej przez Klub Dyrektorów Finansowych „Dialog” – Irena Wawrzyniak, dyrektor finansowa regionu w Grupie Vorwerk brawurowo poprowadziła Hyde Park, zarówno dzieląc się swoimi doświadczeniami jak własne dzieci wprowadzała w świat pieniędzy, jak i motywując uczestników do wypowiedzi, czasem naprawdę bardzo osobistych, a zawsze dających do myślenia!

Ta część konferencji nie jest filmowana ani relacjonowana ze względu na spontaniczność wypowiedzi i delikatną naturę poruszanej materii, ale Irena przygotowała dla nas zbiór podpowiedzi z tej dyskusji, który jest w poniższym artykule.

Redakcja

_____________________________________________________________________

Od wyboru edukacji po zarządzanie własnym budżetem, młodzież potrzebuje solidnych podstaw, które pozwolą im podejmować świadome decyzje. W tym kontekście, wprowadzanie młodych ludzi w świat zarządzania osobistymi finansami staje się kluczowe dla ich przyszłej samodzielności i odpowiedzialności.

Aby nastolatki przygotować do podobnych wyzwań dobrze jest stosować metodę małych i konsekwentnych kroków. Ważne jest przedstawienie im zasad zarządzania własnymi finansami, pozwolenie na własne samodzielne decyzje przy jednoczesnym zrozumieniu ich potencjalnych konsekwencji oraz ponoszeniu odpowiedzialności. W ten sposób będziemy przygotowywać młodzież do dorosłego życia.

Edukacja finansowa jako proces długoterminowy

Pierwszym krokiem w stronę przygotowania młodzieży do dorosłości jest edukacja finansowa, która powinna być traktowana jako proces długofalowy, a nie jednorazowa inicjatywa.

Dobrze jest przedstawiać młodym ludziom szerszy obraz finansów domowych oraz zaangażować ich w podejmowanie decyzji rodzinnych.

Przykładem dobrych praktyk zarządzania finansami domowymi jest wspólne rodzinne ustalanie budżetu na wakacje. Młodzież jest wtedy zaangażowana w proces wyboru miejsc wakacji, przeglądanie różnych opcji noclegów i atrakcji, co uczy planowania oraz oceny stosunku jakości do ceny. Zazwyczaj jednak, to rodzice sami, bez konsultacji, podejmują decyzje o wakacjach, na przykład w luksusowym kurorcie a następnie przedstawiają swoją decyzję dzieciom nieświadomym powodów takiego wyboru ani jego wpływu na rodzinny budżet.

Kształtowanie zdrowych nawyków finansowych

Klarowne zasady

Jednym z najważniejszych działań jest ustalenie wspólnych zasad – klarownych i zrozumiałych reguł dotyczących finansów, które będą fundamentem ich dalszego finansowego rozwoju.

Przykładem dobrych praktyk zarządzania finansami domowymi jest otrzymywanie kieszonkowego z jasno określonym celem. Na przykład, gdy dziecko oszczędza części pieniędzy na zakup roweru, gdyż wspólne ustalenie celu pomaga zrozumieć wartość długoterminowego oszczędzania. Zazwyczaj jednak, dziecko otrzymuje kieszonkowe bez żadnych zasad ani celów, co prowadzi do lekkomyślnych wydatków bez nauki planowania i zarządzania własnymi funduszami.

Unikanie nagród finansowych za obowiązki domowe

Odróżnianie obowiązków domowych od kwestii finansowych to krok kluczowy.

Przykładem dobrych praktyk zarządzania finansami domowymi jest wspólne ustalanie zasad dotyczących obowiązków domowych i ich rozkład odpowiedni do wieku i odpowiedzialności.

Dzieci nie powinny być finansowo nagradzane za mycie naczyń lub wynoszenie śmieci. Nagrody finansowe za wykonywanie takich obowiązków mogą kształtować niewłaściwe nawyki, sugerując, że każda aktywność musi być bezpośrednio wynagradzana materialnie.

Konsekwencja w działaniu

Klarownie ustalone zasady i ich egzekwowanie pomagają młodemu człowiekowi zrozumieć, że działanie ma swoje konsekwencje, zarówno pozytywne, jak i negatywne. Rodzice grają tutaj kluczową rolę jako przewodnicy, którzy prowadzą, ale nie zawsze interweniują.

Przykładem dobrych praktyk zarządzania finansami domowymi jest konsekwentne przestrzeganie zasad, które uczy odpowiedzialności. Jest to jednak zazwyczaj niezwykle trudne dla rodziców, którzy mają pokusę „pomocy” dziecku, zakłócając przy tym proces uczenia się i uzyskiwania samodzielności.

Rozwój umiejętności budżetowania

Umiejętność tworzenia własnego budżetu, rozumienie przychodów i racjonalne planowanie wydatków to podstawowa i cenna na całe życie umiejętność, która powinna być kształtowana już w domu. Używając prostych narzędzi, takich jak arkusz kalkulacyjny czy notatnik, młodzi ludzie mogą nauczyć się, jak zarządzać swoimi finansami, co przygotuje ich na przyszłe wyzwania.

Przykładem dobrych praktyk zarządzania finansami domowymi jest udział w domowych decyzjach finansowych, kiedy to rodzice omawiają z dziećmi wybór między kupnem nowego sprzętu komputerowego a inwestowaniem tych pieniędzy np. w edukację, przedstawiając przy tym zalety i wady każdej opcji. Zazwyczaj jednak zakupy takiego sprzętu odbywają się bez dyskusji z dziećmi, co nie uczy je przemyślenia ani planowania decyzji finansowych.

Rozwaga oraz umiejętność równoważenia budżetu to jedna z najważniejszych umiejętności dla osiągnięcia sukcesu w zarządzaniu finansami osobistymi. Jest ona jednak niezwykle trudna i wielu dorosłych zmaga się z tym zagadnieniem nieustannie. Jeśli będziemy nasze dzieci uczyć tej trudnej umiejętności, to dzięki doświadczeniu wyniesionemu z domu wejdą w dorosłe życie wyposażeni w tą kluczową umiejętność.

Budowanie świadomości finansowej

Oprócz odpowiedzialnego planowania budżetu, edukacja finansowa powinna nauczyć młodych ludzi ostrożności w zarządzaniu zasobami, szczególnie w kontekście unikania zadłużenia i ostrożnego udzielania pożyczek. Obie te czynności mają wpływ na funkcjonowaniu młodego człowieka w przestrzeni społecznej, rodzinnej lub przyjacielskiej.

Przykładem dobrych praktyk zarządzania finansami domowymi jest uczenie dzieci ustalania granic finansowych zarówno w aspekcie własnych nadmiernych wydatków, jak i w relacjach finansowych z rówieśnikami. Dotyczy to także przewidywania konsekwencji przy pożyczaniu przedmiotów czy rozumienia odpowiedzialności za zniszczenia własnego i cudzego mienia.

To rodzice są głównymi edukatorami młodych ludzi w zakresie finansów. Ponieważ system edukacji formalnej często pomija ten aspekt, to właśnie rodziny mają moc kształtowani mądrych nawyków finansowych. Jest to trudna, lecz wartościowa inwestycja, która zapewni dzieciom lepszy start w dorosłym życiu.

Ostatecznie, przygotowanie dzieci i nastolatków do odpowiedzialnego zarządzania finansami osobistymi to zaszczytna i odpowiedzialna rola rodziców. Poprzez konsekwentną edukację i zaangażowanie, możemy wyposażyć nasze dzieci w jedne z najbardziej wartościowych narzędzi — mądrość finansową i zdolność do samodzielnego zarządzania swoimi zasobami. To dar, który przyniesie im korzyści na całe życie.

Irena Wawrzyniak, Regional Finance Director w Vorwerk, członkini Kapituły Klubu Dyrektorów Finansowych „Dialog”

____________________

Polecamy też artykuł, który sprowokował nas do poruszenia tego tematu w KDF Dialog, finansowe rady które swojemu 14letniemu synowi udzielił Mirek Burnejko TUTAJ