Godny zaufania ekosystem sztucznej inteligencji i zdrowia

Zarówno w bogatych, jak i biednych krajach liczba pracowników służby zdrowia maleje: według Światowej Organizacji Zdrowia do 2030 roku na świecie zabraknie 10 milionów pracowników służby zdrowia,  lekarzy, pielęgniarek, klinicystów, terapeutów, itd. Niedobór będzie szczególnie dotkliwy w krajach o niskich i niższych średnich dochodach.

Z drugiej  strony, następuje wzrost kosztów opieki medycznej, a największym pojedynczym składnikiem nadmiernych wydatków jest złożoność administracyjna. Najbardziej dramatyczny wskaźnik kosztów opieki zdrowotnej jest w USA, gdzie wydatki są bardzo wysokie, a koszty administracyjne stanowią znaczną część, nawet 30%.

Zmiany w technologii, a w szczególności w domenie GenAI, pozwalają dostrzec pewne możliwości poradzenia sobie z tymi problemami, szczególnie dzięki trzem zbieżnym rozwiązaniom:

• Przenośna pamięć kliniczna. Elektroniczna dokumentacja medyczna HER (ONC) z certyfikatem open source, jest dostarczana z interfejsami API FHIR/SMART, modułami telezdrowia i e-receptur, dzięki czemu każda klinika może eksportować lub importować pełną kartę pacjenta w dowolnym momencie.
• Fizjologia minuta po minucie. Apple Watch lub inne urządzenia mogą przesyłać strumieniowo zmienność tętna, jednoodprowadzeniowe EKG, SpO₂, temperaturę i inne wskaźniki aktywności organizmu - w miarę ulepszania technologii czujników -  do wybranej przez osobę chmury zdrowia. Można dostrzec nieprawidłowe dla zdrowia wzorce na kilka dni przed pojawieniem się objawów.
• Silniki rozumowania, które uczą się na bieżąco. Nowe wieloagentowe ramy LLM, takie jak KERAP , łączą rekordy EMR z wykresem wiedzy biomedycznej, pobierają fakty, a następnie iteracyjnie udoskonalają diagnozę typu zero-shot, zwiększając dokładność do 70-80% bez oznakowanych danych.

Jeden z wiodących dostawców usług medycznych, Mayo Clinic, łączy te elementy w rzeczywistości klinicznej. Usługi AI Factory integrują pionowo potoki danych, trenowanie modeli i wdrażanie na jednej platformie, podczas gdy Validate API pozwala zewnętrznym programistom testować algorytmy warunków skrajnych na zanonimizowanych rekordach od 10 milionów pacjentów pod kątem stronniczości i dryfu przed dokonaniem pojedynczego wnioskowania na żywo. Programy pilotażowe, które zaprezentowano na targach PlatforMed 2025,  wykazały, że  wykorzystując sztuczną inteligencję skraca sie czas sporządzania notatek o 40%, a czas oczekiwania na wizytę dermatologiczną z tygodni do godzin.

Elementy składowe godnego zaufania ekosystemu sztucznej inteligencji i zdrowia

Warstwa	Cel	Typowe zasoby i przykłady
1 Pozyskiwanie danych	Ciągłe gromadzenie bogatych danych podłużnych	Repozytoria podobne do OpenEMR; Czujniki HealthKit; obrazowanie PACS
2 Interoperacyjność	Bezpieczne przenoszenie danych między aktorami	FHIR/SMART, OAuth 2.0, SNOMED-CT, RxNorm
3 Prywatność i bezpieczeństwo	Kompleksowa ochrona chronionych informacji zdrowotnych	Dostęp oparty na rolach, TLS i szyfrowanie, pseudonimizowane identyfikatory urządzeń
4 Usługi AI	Generowanie spostrzeżeń i podejmowanie decyzji	Wieloagentowe, takie jak LLM (KERAP) lub modele domenowe, takie jak narzędzie do badania piersi Mia
5 Walidacja i monitorowanie	Zapewnienie bezpieczeństwa	Klinika Mayo Validate; Rzeczywiste pulpity nawigacyjne wydajności, medycyna oparta na dowodach
6 Integracja przepływu pracy	Umieszczanie wyników tam, gdzie dzieje się praca	Wtyczki EMR, czat z klinicystą, boty tele-triage
7 Zarządzanie i regulacje	Zgodność z prawem i etyką	Przepisy dotyczące wyrobów medycznych i dokumentacji medycznej oraz ciągły nadzór po wprowadzeniu do obrotu
8 Infrastruktura platformy	Ciagłość działania i skalowalność	Platforma chmurowa zgodna z przepisami o dokumentacji medycznej

Co zyskuje społeczeństwo

• Zasięg: Jeśli masz smartfon i dostęp do Internetu, możesz uzyskać poradę pierwszej linii 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, bez szukania specjalisty w przychodni.
• Efektywność: Zautomatyzowanie notowanie eliminuje 30% strat z powodu czynności administracyjnych.
• Równość: Audyty ujawniające  ryzyko ukrytej stronniczości.
• Agencja: Z opartą na standardach dokumentacją i nadgarstkiem pełnym czujników, pacjenci stają się menedżerami swojego organizmu, a nie jedynie nośnikami własnych danych medycznych.

Jeśli organy regulacyjne dotrzymają kroku, a platformy takie jak Mayo ustawią wysoką poprzeczkę dla dowodów, to otwarty rejestr, bogaty w czujniki, nadzorowany przez sztuczną inteligencję system opieki zdrowotnej może zapewnić dokładną, przystępną cenowo opiekę na długo przed tym, jak będzie można wyszkolić następne pokolenie lekarzy.

Aleksander Wyka