Przewidywania inflacyjne w Polsce, w Europie, na świecie
Obecnie Polska posiada wskaźnik inflacji HICP najwyższy w Unii Europejskiej, oscylujący od kilku miesięcy wokół 5% r/dr, podczas gdy średnia inflacja HICP w UE wynosi 2,0%. HICP to powołany z inicjatywny Europejskiego Banku Centralnego (EBC) indeks Harmonised Index of Consumer Prices, dedykowany pomiarom inflacji w krajach UE.
Oczekiwania inflacyjne to nic innego jak przewidywanie, w jakim kierunku będzie zmieniała się inflacja. Konsumenci indywidualni w zdecydowanej większości nie dysponują wystarczającą wiedzą do samodzielnego tworzenia takich projekcji, jednak nie oznacza to, że nie mają oczekiwań inflacyjnych. (…)
Rys. 1 Stopa inflacji w Unii Europejskiej i strefie euro od 2016 z prognozą do 2026 (w porównaniu do roku poprzedniego)
Badaniem tych oczekiwań zajmuje się w Polsce wiele podmiotów, w tym również Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych (BIEC) oraz Polski Instytut Ekonomiczny (PIE), a także analitycy zatrudnieni w zespołach analiz makroekonomicznych niemal wszystkich banków. Na oczekiwania inflacyjne konsumentów wpływ mają nawet informacje, wskaźniki i komunikaty, przekazywane przez bank centralny oraz GUS (…)
Zdaniem analityków Credit Agricole Bank Polska wskaźnik inflacji w Polsce oscylujący wokół 5%, jak dotąd nie doprowadził do zdecydowanego wzrostu oczekiwań inflacyjnych. Analizując wyniki ankietowych badań GUS wśród konsumentów zauważyli oni, że w maju br. oczekiwania te spadły do poziomu najniższego od 2 lat, a w czerwcu wzrosły jedynie nieznacznie, co ich zdaniem stanowi dowód, że oczekiwania te zakotwiczyły dość mocno, co z kolei sygnalizuje, że niskie jest prawdopodobieństwo wystąpienia silnej presji płacowej jako odpowiedzi na wysoką inflację. Kontynuując na tej podstawie swoje wnioski analitycy Credit Agricole BP sugerują, że w kolejnych miesiącach wzrost wskaźnika inflacji CPI nieco wyhamuje w porównaniu do prezentowanego w projekcji lipcowej, jednak nadal będzie wysoki i wyniesie w II połowie roku średnio 4,5% rdr., przede wszystkim za przyczyną podniesienia cen żywności.
W opinii analityków Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych (BIEC), o ostatnim wzroście wskaźnika CPI zadecydowały coraz wyższe oczekiwania inflacyjne. Ich zdaniem wyliczony w lipcu wskaźnik przyszłej inflacji (WPI), przewidujący z wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług, wzrósł o kolejne 0,8%, co daje asumpt do twierdzenia, że inflacja nadal ma tendencję wzrostową.
Eksperci BIEC zaznaczyli, że dla tej tendencji największe znaczenie ma siła popytu konsumpcyjnego, wynikająca z szybko odradzających się planów zakupowych po otwarciu i uwolnieniu rynku. Konsumenci planują również zwiększone zakupy na najbliższy rok dóbr trwałego użytku, takich jak samochody, mieszkania i domy oraz sygnalizują zamiar przeprowadzenia remontów swoich nieruchomości. Z przeprowadzonych przez GUS badań gospodarstw domowych wynika również m.in., że aż 93% konsumentów obawia się dalszego wzrostu inflacji, a 3% jest zdania, że utrzyma się ona na obecnym, tj. na wysokim poziomie.
Zdaniem ekspertów BIEC znacznie nasilają się oczekiwania inflacyjne kadry zarządzającej przedsiębiorstw sektora przemysłowego. Dominująca w tym sektorze jest tendencja do podnoszenia cen, a przewaga odsetka firm, które planują podwyżki cen swoich wyrobów nad odsetkiem firm zamierzających je obniżyć sięga obecnie 25%, co jest najwyższym wskaźnikiem od 2007 roku. Tendencję taką zauważono zresztą w niemal wszystkich branżach, a liderami w tym zakresie są podmioty przetwarzające surowce energetyczne, a zwłaszcza przetwarzające ropę naftową, oraz przemysł papierniczy. Przy czym nie ma różnicy, czy są to przedsiębiorstwa duże czy małe. Stanowi to pewne novum, bowiem w poprzednich latach tendencje do podwyżek cen sygnalizowały w pierwszej kolejności przedsiębiorstwa małe, zatrudniające do 50 pracowników.
Rosnące oczekiwania inflacyjne wśród przedsiębiorców powoduje wprost wzrost cen ich wyrobów, co potwierdzają wartości wskaźnika cen produktów (PPI). Średnioroczna wartość tego wskaźnika za maj wyniosła blisko 7%, a wstępne szacunki za czerwiec wskazują, że wartość będzie wyższa. Przedstawione powyżej oczekiwania inflacyjne konsumentów i przedsiębiorców wskazują na możliwość dalszego wzrostu wskaźnika inflacji CPI.
Z przeglądu informacji, zawartych w Dzienniku Ekonomicznym Analizy Makroekonomiczne z dnia 14 czerwca 2021 r. PKO Bank Polski wynika, że rosnąca inflacja jest nadal głównym zmartwieniem amerykańskich konsumentów, jednak oczekiwania inflacyjne spadły w czerwcu w porównaniu z majem. Napływające informacje z tego rynku są nie do końca spójne. Z jednej strony indeks poziomu optymizmu konsumentów opracowany przez Uniwersytet Michigan wzrósł w czerwcu w porównaniu do poprzedniego miesiąca z 82,9 pkt. do 86,4 pkt., a jednocześnie indeks spontanicznych odniesień do cen samochodów i sprzętu trwałego spadł do poziomu najniższego od 1974 r., co wskazuje na najwyższe ceny. Konsumenci amerykańscy mają jednak dużą tolerancję dla podwyższonych cen i wykazują optymizm spodziewając się, że nastąpi odczuwalny spadek bezrobocia. Aż 2/3 z nich spodziewa się, że w ciągu najbliższych miesięcy nastąpi podwyżka stóp procentowych.
Konrad Raczkowski, profesor, ekonomista i menedżer. Jest dyrektorem Instytutu Ekonomicznego Społecznej Akademii Nauk, visiting speaker University of Cambridge, członkiem Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP, a także Rady Autorytetów w „Made in Poland/Wyprodukowanie w Polsce” https://wyprodukowanewpolsce.org.pl/, programie Business Dialog. Był wiceministrem finansów.
Jest to fragment raportu jego autorstwa RAPORT WPŁYW INFLACJI NA GOSPODARKĘ|
Witryna prof. Konrada Raczkowskiego https://www.konradraczkowski.info/