Mamy ubezpieczenie D&O, czyli kto tak naprawdę jest ubezpieczony?

W Polsce główne ryzyko odpowiedzialności członków zarządu i organów nadzorczych leży w zakresie ich odpowiedzialności wobec własnej spółki (odpowiedzialność wewnętrzna). Wobec osób trzecich (odpowiedzialność zewnętrzna) odpowiada przede wszystkim spółka, jednak, w zależności od przypadku, możliwe jest bezpośrednie obciążenie odpowiedzialnością członków zarządu.

Przesłanką odpowiedzialności wewnętrznej organów spółki jest: bezprawne działanie lub zaniechanie. Największe znaczenie ma naruszenie (poprzez działanie lub zaniechanie) obowiązku działania zgodnego z przepisami prawa lub postanowieniami umowy spółki/statutu. W grę wchodzi tu również naruszenie ustawowo regulowanych obowiązków szczególnych.

Umowa ubezpieczenia obejmuje odpowiedzialność cywilną odszkodowawczą przede wszystkim tych organów, na które Kodeks Spółek Handlowych nakłada odpowiedzialność za powstałą szkodę do jej pełnej wysokości, czyli zarządu oraz rady nadzorczej. Należy przy tym również zauważyć, iż w sytuacji wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela, następuje ono na rzecz osoby trzeciej bądź spółki, w zależności od tego, kto jest poszkodowanym, tym samym wielkość majątku Ubezpieczonego (członka zarządu lub rady nadzorczej) pozostaje bez zmian (chyba, że wysokość szkody przewyższa limit przyjęty w polisie) .

Dostępne na rynku produkty ubezpieczenia Członków Władz rozszerzają zakres podmiotowy  np.  na prokurentów, dyrektorów oraz innych pracowników, lecz wyłącznie w przypadku, gdy w postępowaniu wszczętym na skutek danego roszczenia, oprócz pracownika / dyrektora pozwanym jest i ma nim pozostać co najmniej jeden z członków organu spółki, lub gdy roszczenie wskazuje na nieprawidłowe działanie, jakiego dopuścił się pracownik pełniący funkcje zarządcze lub nadzorcze. Ochrona obejmuje również osoby odpowiedzialne za prowadzenie ksiąg rachunkowych.

Z uwagi na fakt, że ubezpieczeniem objęta jest odpowiedzialność władz –  ubezpieczającym: jest Spółka a ubezpieczonym: Organ Spółki.

Ochroną jest również objęty m.in. majątek prywatny oraz majątek współmałżonka z tytułu wspólności majątkowej czy majątek spadkobierców lub reprezentantów prawnych ubezpieczonego.

 

Co dokładnie objęte jest ubezpieczeniem D&O?

Kodeks spółek handlowych reguluje obszernie zarówno odpowiedzialność cywilną (art. 291 – 300 k.s.h.) jak i karną (art. 585 – 595 k.s.h.) członków zarządu za ich czynności. Przepisy kodeksu spółek handlowych stanowią lex specialis w stosunku do regulacji Kodeksu cywilnego.

Odpowiedzialność wg Kodeksu spółek handlowych może być odpowiedzialnością wobec wierzycieli i wobec spółki. Zdecydowana większość przypadków dotyczy jednak odpowiedzialności wobec spółki.

Roszczenie – skierowane przeciwko ubezpieczonemu pisemne żądanie spółki lub osoby trzeciej wypłacenia odszkodowania z tytułu powstałej szkody w związku z uchybieniem. Za roszczenia uważa się także pisemne zawiadomienie o wszczętym postępowaniu cywilnym, karnym, administracyjnym, sądowym bądź arbitrażowym. Kilka roszczeń wynikających z jednego uchybienia lub szeregu uchybień, będących we wzajemnym związku przyczynowym, uważa się za jedno roszczenie; każde takie roszczenie zalicza się wyłącznie do tego okresu ubezpieczenia, w którym zgłoszono to pierwsze roszczenie.

 

Działania lub zaniechania mogą dotyczyć w szczególności:

– niewypełnienie obowiązku,

– niedbalstwo,

– działania na szkodę spółki,

– przekroczenia zakresu umocowania,

– nadużycia zaufania,

– lub inny czyn Ubezpieczonego podczas działania w charakterze członka organu władz spółki.

 

Ubezpieczone są

1. szkody majątkowe (straty finansowe) wyrządzone:

• Spółce,
• osobom trzecim,
• pracownikom,
• udziałowcom / akcjonariuszom.
• organy administracji publicznej

 2. koszty ochrony prawnej – przykładowe koszty ochrony prawnej podlegające ubezpieczeniu:

• koszty obrony, koszty postępowań przygotowawczych i wyjaśniających,
• koszty pełnomocników prawnych,
• koszty rzeczoznawców i ekspertów powołanych w związku z roszczeniem, w tym np. doradców podatkowych, biegłych rewidentów
• koszty porady prawnej – koszty konsultacji prawniczej w sytuacji okoliczności zdarzenia mogącego skutkować roszczeniami wobec ubezpieczonych,
• koszty awaryjne w przypadku, gdy Ubezpieczony nie ma możliwości wystąpienia z wnioskiem lub uzyskania w rozsądnym terminie pisemnej decyzji Ubezpieczyciela w przedmiocie poniesienia Kosztów obrony w odniesieniu do jakiegokolwiek Roszczenia, które byłoby objęte Umową Ubezpieczenia.
• koszty oskarżenia / zaskarżenia każdej Osoby Ubezpieczonej, koszty / wydatki na kaucje i poręczenia.
• Inne koszty, które zgodnie z OWU ubezpieczycieli mogą być pokryte w ramach przedmiotowego ubezpieczenia).

Weronika Chmielewska, dyrektor warszawskiego biura brokera ubezpieczeniowego PWS Konstanta SA. Tym tekstem rozpoczynamy cykl publikacji na temat ubezpieczenia D&O.

PWS Konstanta pwskonstanta.pl jest Partnerem Klubu Dyrektorów Finansowych „Dialog”.

Najbliższe spotkanie z jej ekspertami będzie dotyczyć właśnie ubezpieczenia D&O, odbędzie się 5.11 rano, rejestracja https://businessdialog.pl/wydarzenia/kdfdialog-0511202