Mniej globalnej władzy Ameryki, bardziej zrównoważony porządek świata?

Cła prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa na większość światowych rynków załamały giełdy , zachwiały rynkiem obligacji amerykańskich i zdestabilizowały gospodarkę światową. Trump zagroził gospodarczo i politycznie amerykańskim sojusznikom , rozbijając jedność świata zachodniego. Ale chaos Trumpa mógł nieświadomie stworzyć okazję do stworzenia lepszego świata.

Niektórzy zachodni komentatorzy twierdzą, że USA są wspierającym supermocarstwem .

Mogło to być prawdą dla małej grupy głównie zachodnich państw, które skorzystały na amerykańskiej dominacji. Ale duża część Globalnego Południa padła ofiarą amerykańskich interwencji militarnych, gospodarczych i politycznych.

Utrata dominacji?

Zachód może być w trakcie utraty swojej dominującej pozycji w globalnym porządku. To prawdopodobnie nieuniknione, ale może nie być tragedią, za jaką uważają ją niektórzy zachodni komentatorzy .

W większości świata istnieje pragnienie bardziej sprawiedliwego porządku świata , który nie zawierałby moralnych, rasowych i kulturowych podwójnych standardów systemu zdominowanego przez Zachód . Świat, w którym amerykańska i zachodnia władza jest ograniczona i powściągliwa, mógłby nie tylko okazać się bardziej pokojowy, ale z czasem bardziej dostatni.

Bez współpracy sojuszników zniechęconych przez Trumpa, Stanom Zjednoczonym może być trudniej inicjować konflikty na całym świecie, jak to często miało miejsce od zakończenia zimnej wojny .

W niedawnym artykule w Foreign Affairs amerykańska politolog Stacie Goddard twierdzi, że powstający wielobiegunowy, postamerykański świat będzie światem, w którym wielkie mocarstwa — przede wszystkim USA, Rosja i Chiny — podzielą glob na „strefy wpływów”.

USA starają się utrzymać nieproporcjonalną władzę w Azji . Bliżej domu sąsiedzi USA mają powody, by obawiać się amerykańskiego ekspansjonizmu .

Natomiast nawet jeśli Rosja ma ambicje imperialne, nie ma siły militarnej, aby zdominować Europę . To kraj liczący 144 miliony ludzi, którego PKB stanowi jedną szóstą PKB Unii Europejskiej . Rosja może powodować problemy w krajach ze znaczną mniejszością rosyjską, ale jej zdolność do projekcji siły jest ograniczona – co pokazała jej wyniszczająca wojna na Ukrainie.

Stanowisko Chin

Chińczycy odnieśli zwycięstwo nad cłami Trumpa dzięki 90-dniowej przerwie w cłach , która jest uznawana za potwierdzenie słuszności chińskiej strategii negocjacyjnej . Chiny sprawdziły blef Trumpa i wygrały, a globalne akcje poszybowały w górę .

To wzmocniło cel Chin, jakim jest posiadanie strefy wpływów. Jednak chińska polityka zagraniczna jest w dużej mierze nieinterwencjonistyczna i, w porównaniu z polityką USA, niezwykle powściągliwa.

Chiny mogą zastraszać swoich rywali na Morzu Południowochińskim , Wyspach Senkaku i Tajwanie , ale nie odwołują się łatwo do siły militarnej. Chiny nie uciekały się do siły militarnej od czasu wojny z Wietnamem w 1979 r .

Chiny popierają większość struktur przewodnich obecnego systemu międzynarodowego i cenią stabilny i korzystny dla obu stron globalny porządek gospodarczy , który pozwala im skupić się na rozwoju wewnętrznym i jego usprawnianiu.

Jej zorientowane na eksport sektory gospodarcze potrzebują klientów za granicą. W przeciwieństwie do Zachodu, Chiny mają osobisty interes w pomaganiu Globalnemu Południu w rozwoju i prosperowaniu, aby stworzyć tych klientów .

Azjatycki sojusz handlowy?

Chińczycy wykorzystują swoje zasoby , aby promować rozwój gospodarczy i technologiczny w krajach Globalnego Południa .

W miarę jak Chiny rozprzestrzeniają swoje technologie energii odnawialnej na całym świecie, niektóre z najbiedniejszych krajów mogą pominąć paliwa węglowe i przejść bezpośrednio na energię odnawialną, aby rozwój stał się przystępny cenowo i osiągalny, a także złagodzić zmianę klimatu.

W odpowiedzi na cła Trumpa, Chiny, Korea Południowa i Japonia omawiały odnowioną umowę o wolnym handlu . Prezydent Xi Jinping podróżował po Wietnamie , Malezji i Kambodży, aby zachęcić do wspólnego frontu przeciwko działaniom amerykańskim.

Państwa azjatyckie są ostrożne w stosunku do Chin, ale nadal są zaangażowane w globalny handel . USA mogą wycofywać się z globalizacji, ale reszta świata nie, mimo że dominacja Chin w produkcji niepokoi wiele państw .

Powstający porządek międzynarodowy

Nowe instytucje mogą pomóc w zarządzaniu ewoluującym porządkiem świata. Kraje BRICS — Brazylia, Rosja, Indie, Chiny, RPA, Egipt, Etiopia, Indonezja, Iran i Zjednoczone Emiraty Arabskie — utworzyły Nowy Bank Rozwoju (NDB) . Chiny utworzyły Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB) i Inicjatywę Pasa i Szlaku (BRI) .

Organizacja Narodów Zjednoczonych pozostaje ulubionym instrumentem dyplomacji światowej, nawet jeśli państwa zachodnie oskarżane są o podważanie jej autorytetu i skuteczności.

Unia Europejska nadal będzie jedną z głównych światowych potęg w rodzącym się porządku międzynarodowym, ale na bardziej równych zasadach z resztą świata.

Europa rozważa na nowo swoją wojnę handlową z Chinami . Jak powiedziała Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej: „ Zachód, jaki znaliśmy, już nie istnieje”.

Państwa zachodnie niewątpliwie będą nadal próbować wywierać nieproporcjonalny wpływ globalny. Kanada zasugerowała, aby „państwa o podobnych poglądach” utworzyły sojusz w celu promowania międzynarodowego handlu i instytucji, które pozostają zdominowane przez interesy zachodnie. Wydaje się, że pomysł ten ma na celu dalszą marginalizację Globalnego Południa w międzynarodowym procesie decyzyjnym.

Większość państw Globalnego Południa nie jest dobrze funkcjonującymi liberalnymi demokracjami . Wiele z nich zmaga się z dziedzictwem kolonializmu, jednocześnie zarządzając systemem międzynarodowym zdominowanym przez Zachód, który utrzymuje je w posłuszeństwie. Inne stworzyły rządy, które pasują do ich konkretnych okoliczności, kultur i poziomów rozwoju.

Ale wiele słabszych krajów generalnie podziela zaangażowanie w prawo międzynarodowe , które jest pozornie silniejsze niż Zachód. Ich potrzeba stabilnego, przewidywalnego, sprawiedliwie stosowanego zestawu globalnych zasad jest większa niż potrzeba silniejszych narodów. Jak na ironię, upadek USA może ułatwić znacznie bardziej autentyczny i uzasadniony porządek międzynarodowy oparty na zasadach.

Słabnący uścisk Ameryki

Przestawienie światowej gospodarki, odchodząc od USA, na bardziej zróżnicowany i równomiernie rozłożony model gospodarczy, będzie trudne i niesie ze sobą poważne problemy . Niemniej jednak osłabienie amerykańskiej kontroli nad globalną potęgą stanowi niezbędny pierwszy krok w kierunku osiągnięcia bardziej sprawiedliwego i zrównoważonego porządku międzynarodowego.

Świat może być Trumpowi winien wdzięczność za zainicjowanie tego procesu.

Shaun Narine jest profesorem stosunków międzynarodowych i nauk politycznych na Uniwersytecie St. Thomas (Kanada) .

Ten artykuł jest przedrukowany z The Conversation na licencji Creative Commons. Przeczytaj oryginalny artykuł .